خشونت جنسیتی علیه زنان همچنان به عنوان یک نگرانی قابل ملاحظه ای برای سلامت عموم و نقض حقوق بشر به شمار می رود. در حالی که زنان و دختران در مکان های خصوصی و عمومی در معرض خشونت قرار می گیرند، گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد پیرامون مطالعه جهانی در خصوص قتل و آدم کشی، که در سال 2019 به چاپ رسید، نشان داد که خانه همچنان به عنوان خطرناک ترین محل برای آنها به شمار می رود.

خشونت علیه زنان (2 )
زنان به نحوی از انحاء چه در محیط خصوصی (در خانه پدر، شوهر) و چه در محیط عمومی (اجتماع) مورد خشونت قرار می‏گیرند. متأسفانه با توجه به پیامدهای جبران ناپذیر خشونت هم برای جوامع و هم برای زنان، این مسأله مورد توجه دولتها چندان که باید واقع نشده است. توجه به بعد خشونت پنهان یعنی خشونتی که در خانواده‏ها وجود دارد ولی بدلایل گوناگون به مراکز قضایی و دولتی گزارش داده نمی‏شود،
خشونت
خشونت پدیده‌ای تاریخی و جهانی است که در همه جوامع و تمام ادوار وجود داشته است. توجه به این پدیده از دهه 70 میلادی آغاز شد و پژوهش‌های متعددی در این حوزه انجام گرفت. بررسی در باب خشونت با مشکلاتی همراه است. در این پژوهش‌ها محقق وارد حوزه خصوصی و صمیمی خانواده می‌شود و در خصوص رفتاری حساس از افراد سئوال می‌کند. وجود خشونت در خانواده از طرف قربانی به علل مختلف پنهان نگاه داشته می‌شود، فراموش می‌شود و یا در بیان آن اغراق می‌شود. نبود آمار در خصوص افراد در معرض خشونت، مشکل دیگری در راه دست‌یابی به نمونه معرف است. مشکل دیگری که در بررسی‌های خشونت مشاهده می‌شود تبیین‌های نظری موجود است. بسیاری از دیدگاه‌های نظری موجود عوامل مؤثر در بروز خشونت را در سطح ویژگی‌های «فردی‌مانند» و یا در سطح (خانوادگی‌مانند) در نظر می‌گیرند. کلیه این عوامل در شناخت صحیح از پدیده تأثیر دارند. نظریه‌پردازان فمینیست تبیین‌های فردی یا خانوادگی را در باب خشونت، برای توضیح کافی نمی‌دانند. هرچند معتقد هستند این عوامل می‌تواند به مثابه عاملی تشدیدکننده رفتار خشن عمل کند، تأکید آنان بر وجود ساختار نابرابر روابط قدرت میان زنان و مردان در جامعه و نهادهای آن است. توجه آنان متوجه ساختار مردسالارانه‌ای در جامعه است که به مردان اجازه اعمال قدرت بر زنان را می‌دهد. از این دیدگاه خشونت عمل انفرادی یک مرد علیه یک زن نیست که با استفاده از ویژگی‌های فردی تحت بررسی قرار گیرد، بلکه خشونت رفتاری است که از جانب مردان جامعه بر روی زنان جامعه اعمال می‌شود. خشونت یک ابزار نظارتی مهم است که هم بازتاب روابط نابرابر قدرت در جامعه است و هم به حفظ روابط نابرابر قدرت کمک می‌کند. با نگاهی به تحقیقات انجام شده در ایران ناهماهنگی میان داده‌های کسب شده مشخص می‌شود. هم‌چنین مشخص می‌شود که در اکثر بررسی‌ها عوامل مؤثر بر خشونت به صورت متغیرهای فردی و خانوادگی بحث و بررسی شده‌اند.

راه‌هایی برای کاهش خشونت‌ها علیه زنان
مهمترین راه کمک به زنان در مقابل خشونت و سو استفاده جنسی، افزایش حمایت‌های قانونی از آنها است، اما در کنار این راه مؤثر، کارشناسان شیوه‌های دیگری نیز برای بهبود وضعیت آنها در جامعه پیشنهاد می‌دهند که عبارتند از:
۱ – افزایش آگاهی خانواده‌ها به‌ویژه در جوامع کمتر توسعه یافته
افزایش آگاهی‌های خانواده‌ها به‌ویژه در جوامع روستایی و شهرهای کوچک درباره چگونگی رفتار با زنان و دختران و محافظت از آن‌ها و دادن اطلاعات حیاتی به خانواده‌ها دربارۀ خطراتی که زنان و دختران را تهدید می‌کند، از اهمیت بالایی برخوردار است، باید با آگاه سازی، به‌تدریج مردمان را متقاعد به تغییر شیوۀ رفتاری در مقابل زنان و دختران کرد.
۲ – مبارزه با خشونت علیه دختران در مدارس
بر اساس برآوردها، سالانه ۲۴۶ دانش‌آموز دختر و پسر در مسیر مدرسه یا در داخل مدرسه مورد آزار و سو استفاده قرار می‌گیرند و دختران در این موضوع بیش از پسران قربانی بوده‌اند. برگزاری پیوسته جلسات مشاوره در مدارس برای کمک به دانش‌آموزان، شنیدن مشکلات آنها و افزایش اعتماد به نفس آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
۳ – کمک به زنان و دختران برای گزارش خشونت‌های خانگی
باید این اطمینان به زنان و دختران داده شود که در صورتی که در داخل خانه با سو استفاده و خشونت دست به گریبان هستند، آن را تحمل نکرده و به پلیس یا دیگر مراکز مسئول گزارش دهند. در ایران، اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از مردم خواسته است تا خشونت‌های خانگی به ویژه کودک آزاری و همسر آزاری را با مرکز اورژانس اجتماعی یا شماره تلفن ۱۲۳ در میان بگذارند.
سازمان بهزیستی از سال ۱۳۹۳ خانه‌های امن را برای زنان و دخترانی که در معرض خشونت‌های خانگی قرار دارند، راه اندازی کرده است. بنا بر اعلام معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی خانه‌های امن مکان‌هایی هستند که از زنان در معرض خشونت حمایت می‌کنند و زنان و دخترانی که ممکن است به هر دلیلی شب از خانه رانده شوند یا در خانه خودشان از نظر خشونت در معرض خطر باشند در خانه‌های امن اسکان داده می‌شوند.
آدرس‌های خانه‌های امن مخفی است و زنان از طریق تماس تلفنی می‌توانند با این خانه‌ها ارتباط برقرار کنند. زنان می‌توانند کودکان خود را نیز به این خانه‌ها ببرند. در خانه‌های امن علاوه بر اسکان افراد، به آن‌ها خدمات دیگری مانند خدمات روان‌شناختی و مشاوره، خدمات مددکاری، خدمات حقوقی، خدمات پزشکی و بهداشتی ارائه می‌شود.
۴- گوش دادن به سخنان زنان و دختران قربانی
به زنان و دختران فرصت و شجاعت دهید تا درباره خشونت‌هایی که علیه آنها به کار رفته صحبت کنند، برگزاری کارگاه‌های آموزشی درباره بهره‌کشی جنسی، حقوق دختران و حمایت از کودکان مؤثر خواهد بود. اگر افرادی در این کارگاه‌ها داوطلبانه تجربه‌های تلخ خود از خشونتها را شرح دهند، به تدریج دیگر زنان و دختران نیز تشویق به سخن گفتن خواهند شد.
۵ – استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای طرح تجربه‌های تلخ
در حال حاضر جوانان در بسیاری از کشورها از شبکه‌های اجتماعی برای طرح مشکلات مربوط به خشونت‌های جنسی استفاده می‌کنند و با افزایش احساس همبستگی میان کاربران، به تقویت دیدگاه‌های برابری جنسیتی و معرفی حقوق زنان و دختران می‌پردازند.
۶- تلاش برای امن کردن مسیر رفت و آمد دختران به مدرسه
همکاری خانواده‌ها و مسئولان مدرسه و گفتگو با مسئولان منطقه‌ای در این زمینه بسیار مهم است.
۷ – پسران و مردان جوان را تبدیل به عاملان تغییر کنید
با آموزش درست پسران، آن‌ها را به مدافعان دیدگاه‌های برابری جنسیتی تبدیل کنید و نگرش‌هایی را که در آنها منجر به بروز خشونت علیه زنان و دختران می‌شود، تغییر دهید. همین شیوه را می‌توان برای تقویت نگرش حمایت از کودکان در جامعه نیز به کار برد.
فقدان آگاهی و ضعف فرهنگی جامعه از عوامل اصلی زمینه ساز خشونت خانگی علیه زنان در جامعه ایرانی است
پژوهش‌ها نشان می‌دهند از دیدگاه صاحب نظران فقدان آگاهی و ضعف فرهنگی جامعه از عوامل اصلی زمینه ساز خشونت خانگی علیه زنان در جامعه ایرانی به شمار می‌‎رود. رفتارهایی مانند سوء ظن، شتاب در قضاوت، عصبانیت و تند مزاجی، مصرف مواد مخدر و الکل در مردان، وجود باورهای غلط مانند برتری جنس مرد، تحمیل تمام کارهای خانه به زن، فقدان مهارت‌های ارتباطی در زوجین و ناتوانی در رفع اختلافات از طریق تعامل فکری و حل مشکلات زندگی مشترک، ناآگاهی از حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر از جمله عوامل مؤثر زمینه ساز خشونت علیه زنان است. همچنین نمایش تصاویر خشونت آمیز در رسانه‌ها می تواند به یادگیری و ترویج خشونت خانگی علیه زنان در جامعه منجر شود و بر روی سلامت خانواده‌ها تاثیر گذارد ضمن آن که وجود سابقه روابط خشونت آمیز در خانواده و وجود روابط خشونت آمیز در جامعه موجب آسیب پذیری بیشتر خانواده‌ها شده است.
به طور کلی شناخت درست عوامل موثر بر خشونت علیه زنان می‌تواند سبب رسیدن به راهکارهای مناسب گردد، زیرا پدیده خشونت علیه زنان موضوعی چند بعدی و چند جانبه است. ارائه چنین راهکارهایی باید با بررسی دقیق عوامل زمینه‌ساز مبنی بر کاهش اعمال خشونت توسط مردان و خشونت پذیری توسط زنان صورت گیرد.
ودرادامه خلاصه خشونت جنسیتی علیه زنان سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی
خشونت جنسیتی علیه زنان همچنان به عنوان یک نگرانی قابل ملاحظه ای برای سلامت عموم و نقض حقوق بشر به شمار می رود. در حالی که زنان و دختران در مکان های خصوصی و عمومی در معرض خشونت قرار می گیرند، گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد پیرامون مطالعه جهانی در خصوص قتل و آدم کشی، که در سال 2019 به چاپ رسید، نشان داد که خانه همچنان به عنوان خطرناک ترین محل برای آنها به شمار می رود. این خلاصه تحقیق شواهدی را ارائه می دهد که با تمرکز بر جرائم گزارش شده به مسئولین و حوادث گزارش شده تلفنی، درک بهتری از تأثیر کووید-19 بر خشونت علیه زنان و دختران در اختیار می گذارد. این تحلیل شامل داده های مربوط به خشونت علیه زنان و دختران است که توسط دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در نیمه نخست سال 2020 از قربانیان قتل توسط شریک های صمیمی، قربانیان “زن کشی”، حمله جنسی و تجاوز به مسئولین گزارش شده است، و همچنین از تماس هایی است که به تلفن هایی شده است که از قربانیان جرائم و زنانی که قربانی خشونت جنسی می شوند، حمایت می کنند.

  • نویسنده : سید نادیا فهری
  • منبع خبر : روژان و روژان پرس