سرمقالۀ روزنامۀ پیام استان سمنان
پنجشنبه 8اردیبهشت1401
تحریم اقتصادی به‌نفع چه کسانی است؟
نویسنده: ابوالقاسم کواکبیان

در دهه‌های اخیر، یکی از سلاح‌هایی که کشورهای زورگو به‌ویژه آمریکا علیه کشورهای مستقل به کار می‌گیرند، تحریم است و از تحریم به‌عنوان اهرم فشار استفاده می‌کنند تا ارادۀ خود را به آن کشورها تحمیل کنند. اگر نگاهی به تاریخچۀ تحریم علیه ایران بیندازیم، می‌بینیم که اولین بار انگلستان بود که به‌منظور رویارویی با دکتر مصدق و اظهار مخالفت با ملی‌شدن صنعت نفت، نفت ایران را تحریم کرد تا مصدق را از کردۀ خود پشیمان کند. بعدها آمریکا نیز چندین بار از این حربۀ ناجوانمردانه علیه مردم ایران استفاده کرد تا در جنگ‌های اقتصادی پیروزی خود را ثابت کند. از جملۀ این تحریم‌ها، اعمال تحریم ازسوی آمریکا پس از تصرف سفارتخانۀ آمریکا در ایران توسط دانشجویان پیرو خط امام بود. تحریم بعدی را بیل کلینتون، رئیس‌جمهور آمریکا، در سال 1995 وضع کرد که به‌موجب آن، شرکت‌های آمریکایی از سرمایه‌گذاری در طرح‌های مربوط به نفت و گاز منع شدند.
در نهایت، قدرت‌های جهانی تحریم‌هایی برای جلوگیری از پیشرفت برنامه‌های اتمی وضع کردند که گرچه این تحریم‌ها تأثیری بر برنامه‌های اتمی نداشت، به‌شدت بر اقتصاد ایران اثر منفی گذاشت؛ به‌طوری‌که صدها بانک و شرکت دولتی و شرکت‌های بیمه‌ای را تحت‌الشعاع خود قرار داد؛ به‌ویژه اینکه مهم‌ترین منبع درآمد کشورمان که همانا فروش نفت بود، تحریم شد و در کنار آن، شرکت‌های فعال در حوزه‌های فناوری هسته‌ای، صنعت، پتروشیمی، کشتی‌رانی، هواپیمانی و… از این تحریم‌ها متأثر شدند؛ لذا تحریم‌های ناجوانمردانه آثار مخربی بر اقتصاد کشورمان وارد کرد؛ به‌طوری‌که ذخایر ارزی ما به‌شدت کم شد و در کنارش، بیکاری و کسر بودجه به اقتصادمان و بالتبع به مردممان تحمیل شد.
دراین‌میان، تصویب‌نشدن طرح اف.اِی.تی.اف (گروه ویژۀ اقدام مالی) باعث شد که ارتباط ایران با شبکه‌های بانکی قطع شود و مجبور شدیم برای انتقال پول، از روش چمدانی استفاده کنیم یا اینکه به‌کمک صرافی‌ها پول‌هایمان را انتقال بدهیم؛ البته دراین‌خصوص، برخی از بانک‌های چینی و روسی با ما مراوده داشتند؛ درهرحال، به نظر می‌رسد در این جنگ اقتصادی ظالمانه، دولتمردان ما نمی‌بایست با نپذیرفتن اف.اِی.تی.اف فشار را بر مردم بیشتر کنند و نوعی خودتحریمی را به وجود آورند.
منظور نگارنده از بیان این مقدمۀ نسبتاً طولانی این است که بگوید به‌هرحال اجنبی‌ها به‌خاطر حفظ منافع خود، ازطریق تحریم‌ها تصمیم بر فروپاشی اقتصاد ما داشته و دارند و مقام معظم رهبری نیز اشاره کردند که باید کشور را طوری اداره کنیم که این تحریم‌های ناجوانمردانه به آن ضربه نزند و با خودکفایی در بعضی زمینه‌ها، بتوانیم در برابر تحریم‌ها مقاومت کنیم؛ بااین‌حال، ایشان متذکر شدند به‌هیچ‌وجه نمی‌گویم نباید دنبال رفع تحریم باشیم؛ ولی شوربختانه برخی از کاسبان تحریم در این مدت هزاران‌هزارمیلیارد تومان ثروت این کشور را به یغما بردند و به‌بهانۀ دورزدن تحریم‌ها، از این نمد برای خود کلاهی ساختند. به نظر می‌رسد حتی با بازگشت ایران و آمریکا به برجام، این ناجوانمردان بدتر از آمریکا کاری کنند که دوباره و به دلایلی دیگر تحریم شویم؛ چون این دسته از افراد نمی‌توانند خارج از حصار تحریم‌ها زندگی کنند و رونق کسب‌وکارشان در حفظ تحریم است و رفع تحریم و بازگشت آمریکا به برجام نمی‌تواند برایشان خبر مسرت‌بخشی باشد.
از بابک زنجانی گرفته تا فاضل خداداد، از شهرام جزایری گرفته تا مه‌آفرید خسروی، از محمدرضا خاوری گرفته تا محمدرضا رحیمی، از اختلاس 6/6میلیاردیورویی چهارده متهم پتروشیمی گرفته تا اختلاس حسن رعیت و ده‌ها نمونۀ دیگر که ذکر همۀ آن‌ها اینجا میسر نیست، همه افرادی هستند که مراد خویش را در سایۀ تحریم جسته‌اند. بدیهی است نام‌های ذکرشده یا نمونه‌های مشابه، مواردی هستند که در آن‌ها، جرم متهمان کشف و علنی نشده است؛ چه بسا، هنوز کسانی هستند که بابت تحریم‌ها ذی‌نفع و خرسند بوده و درجهت ابقای تحریم‌ها فعالیت می‌کنند و در یک کلام، عاشق تحریم هستند و حیات و ممات خود را در تحریم می‌بینند.
پرواضح است که در این جنگ اقتصادی، بزرگ‌ترین ضربه و آسیب را اشخاصی می‌بینند که تحت فشار تحریم‌ها، مجبورند گرانی‌های کمرشکن را تحمل کنند و به فروش اعضای بدن خود ناچار می‌شوند و در فقر و فلاکت زندگی می‌کنند؛ والّا اختلاسگران و نجومی‌بگیران که از تحریم بدشان نمی‌آید. آنانی که از قِبَل تحریم و به‌ویژه تورم، مالک املاک نجومی و صاحب هزاران میلیارد تومان ثروت شده‌اند، مسلماً از ادامۀ تحریم‌ها خوش‌حال خواهند بود.

در پایان، نگارنده به‌عنوان یک شهروند از همۀ کسانی که دست‌اندرکار اقتصاد کشور هستند، تقاضا دارم حال که به‌قول وزیر سابق امور خارجۀ کشورمان، دکتر ظریف، آمریکا به تحریم معتاد شده است، نگذارند عناصر داخلی به تحریم اعتیاد پیدا کنند تا مبادا دراین‌میان، خود و فرزندانشان با اختلاس و کاسب‌کاری در تحریم، کاری کنند که مردم مظلوم و نگون‌بخت کشورمان با سختی و مرارت روزگار بگذرانند.