به گزارش ایرانیان نقل از آرمان ملی، سرعت بخشی به رویکرد ترخیص کالا یکی از اصلی ترین مطالبات واردکنندگان محسوب می شود با وجود تاکید چندی قبل وزیر صمت هنوز هم با چالشهای بسیاری مواجه است که یکی از آنها معطلی محموله های وارداتی جهت انجام آزمایشهای استاندارد است که گرانی انجام آزمایشها، تاخیر بسیار در نهایی شدن و پاسخ دهی به آزمایشهای لازم و … از جمله موانع موجود در مسیر فرآیند ترخیص کالاست که در صورت بی توجهی باعث خروج بسیاری از تولیدکنندگانی که نیاز به کالاهای وارداتی برای ادامه فعالیت اقتصادی دارند می شود هر چند مسئولان استاندارد نیز به مشکلاتی در مسیر انجام وظایف خود اشاره کرده اند که با وجود تلاش آنها برای حذف آزمایش های غیرلازم جهت تسهیل و تسریع ترخیص کالا با آن مواجه هستند که از مهمترین آنها می توان به نبود آزمایشگاه های تخصصی و به روز نبودن تجهیزات به دلیل تحریم و … اشاره کرد.
مقررات فنی جایگزین برخی از استانداردها می شوند
نیره پیروزبخت رئیس سابق موسسه استاندارد ایران در این خصوص به آرمان ملی گفت: در این سازمان بر اساس سلامت وامنیت کشو اهدافی را دنبال می کنیم و با توجه به موانع بر سرراه صادرات و واردات و تحریم های ظالمانه سعی بر این بوده به استانداردهای مهم توجه ویژه شود همچنین اولویت را به یک سری شاخص های استاندارد در فرآیند واردات ترجیح داده تا روند واردات از سرعت بیشتری برخوردار شود البته برخی از استانداردها که مشمول استانداردهای اجباری بودند در بخش واردات به آن توجه خاص شده تا واردکنندگان در کشور مبداً و مقصد و هم در گمرکات با مشکلی مواجه نشوند.
پیروز بخت با تاکید بر اجرای قوانین سازمان استاندارد افزود: در بسیاری از موارد به منظور تسهیل و تسریع در روند واردات مقررات فنی را بر اجرای سختگیرانه استانداردهایی که با جان و سلامت مردم سروکار نداشتند اولویت می دادیم تا کالاها بیش از حد در گمرکات معطل نمانند البته یک سری از مقررات و استانداردها جهانی هستند و در همه دنیا حاکم هستند و ما هم باید حتماً از آنها تبعیت کنیم اما در برخی از موارد می شد که برخی از شاخص های استاندارد را به شکل خیلی پررنگ به آن نپرداخت .
او ادامه داد: در حال حاضر در اتحادیه اروپا و کشورهای عضو نیز همین رویکرد به منظور تسریع در انجام امور و رونق فعالیت فعالان اقتصادی انجام می شود و در حقیقت جهت واردات کالاها بیشتر روی استانداردهای جهانی که با سلامت مردم سروکار دارند متمرکز می شوند و نتایج خوبی را نیز به همراه داشته و در حقیقت شرایط عمومی و مهم را در واردات کالاها و در زمان ترخیص کالا مورد توجه قرار می دهند بعنوان مثال بررسی سم آفلاتوکسین در پسته های وارداتی از جمله مهمترین شاخص های استاندارد است که سختگیری های بسیاری در باره آن وجود دارد اما در برخی از دیگر کالاها این مقدار سخت گیری و وقت گیر بودن انجام آزمایشات انجام نمی شود.
رئیس سابق موسسه استاندارد ایران همچنین معتقد است: کاهش هزینه و زمان در پروسه واردات از اهداف مورد نظر سازمان استاندارد است که همواره مدنظر داشته تا به ویژه در شرایط فعلی که تولیدکنندگان با شرایط سخت تولید و ضرورت وارداتِ برخی قطعات و کالاها برای ادامه فعالیت مواجه هستند، با چالش کمتری روبرو شوند اما برخی از پارامترها مانند میزان مصرف انرژی برای کالاهای برق، معیارهای حدمجاز سلامت در کالاهای خوراکی و ایمنی همیشه از اولویت برای موسسه استاندارد برخوردار بوده است.
پیروزبخت در ادامه درباره راهکار برای کاهش زمان ترخیص کالاهای وارداتی گفت: مطالبه ارائه مقررات فنی همه کالاها از سازمانهای مورد نظر از جمله راهکارهایی به شمار می آیند که من هم در زمان حضور در موسسه استاندارد به آن پرداختم تا انجام آزمایش های لازم برای کالاهای وارداتی با توجه به اولویتهای اعلام شده از سوی سازمانها عملیات اجرایی صورت گیرد و به این صورت پروسه زمانی آزمایشهای مذکور کاهش یابد.
ضرورت تجهیز و توسعه آزمایشگاه های استاندارد
او بیان داشت: البته در این میان افزایش تعداد آزمایشگاه های استاندارد هم در بخش خصوصی و هم در خود سازمان استاندارد باید افزایش یابد تا زمان نوبت دهی به کالاها و محموله های وارداتی کاهش یابند و البته دراین میان توجه به بروزرسانی تجهیزات این آزمایشگاه ها که در حال حاضر دراکثر کشورهای جهان اغلب به صورت هوشمند با استفاده ازفناوری ها و تجهیزات نوین بسیار سریع و با ضریب اطمینان بالا صورت می گیرد، می تواند به تسهیل و تسریع فرآیند ترخیص کالاها کمک شایانی کند هر چند هم در حال حاضر و هم در زمان حضور من در موسسه استاندارد ایران، سیاستهای تشویقی زیادی به منظور حضور فعال بخش خصوصی در این زمینه صورت گرفت اما متاسفانه تاکنون نتوانسته ایم خلاء های موجود دراین بخش را پرکنیم هرچند با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری درسال جاری و استفاده از ظرفیتهای های شرکتهای دانش بنیان، فرصت مناسبی برای تعامل و به کارگیری پتانسیل های این شرکتها پیش آمده است تا رونق تولید و گردش چرخ اقتصاد را تسریع بخشیم.
هزینه آزمایشگاه ها از هزینه کالاهای وارداتی بیشتر می شود!
احسان زرین‌بخش یکی دیگر از فعالین در حوزه تجهیزات کالاهای اینترنت در کشور با انتقاد از روند طولانی ترخیص کالا از محل آزمایشگاه در مبادی گمرکی کشور گفت: در حالی که مصرف‌کننده نهایی تجهیزات وارد شده خود دولت است، اما بخش دیگر دولت که رگولاتوری باشد، باعث تاخیر در تحویل تجهیزات که بعضا تا دو ماه طول می‌کشد، می‌شود و مشکلات عدیده‌ای برای بازار و شرکت های خصوصی به وجود می‌آورد.
زرین بخش ادامه داد: سازمان نصر با آزمایش تجهیزات در آزمایشگاه‌ها و قیمت آنها مشکل ندارد اما با آزمایش این تجهیزات در مبادی ورودی گمرک‌ها مشکل دارد چرا که علاوه بر صرف زمان طولانی به لحاظ هزینه‌ای نیز بسیار هزینه‌بر است.
او افزود: در بخشنامه‌های موجود آمده است که آن قسمت‌هایی از تجهیزات که گواهی تایید را از آزمایشگاه‌ دریافت می‌کنند، می‌توانند ترخیص شوند و آنهایی که هنوز مورد آزمایش قرار نگرفته‌اند باید تا زمان انجام تست‌ها در انبار باقی بمانند. این در حالی است که رگولاتوری همه کالاها را تا زمان ترخیص آخرین قطعه آنها نگاه می‌دارد که این مقررات به شرکت‌ها آسیب جدی می‌زند.
او معتقد است: نگرانی‌ها معمولا روی اصالت کالاها و تجهیزات است. در حالی که تستی که در آزمایشگاه از تجهیزات گرفته می‌شود، اساسا کاری به اصالت قطعه ندارد، بلکه سطوح امنیتی قطعه را حفظ می‌کند در مواردی پیش آمده است که هزینه آزمایش بر روی یک قطعه وارداتی از قیمت آن قطعه بیشتر بوده است. این روند آزمایش‌های غیرضروری علاوه بر اینکه باعث شده است تا شرکت‌های خصوصی هزینه اقتصادی زیادی را متحمل شوند، همچنین باعث تاخیر در بازپس‌گیری کالاها توسط این شرکت‌ها شده‌اند.
وی بیان کرد: به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های به وجود آمده در طول سال‌های گذشته، بسیاری از کسانی که اصطلاحا کاسبان تحریم خوانده می‌شوند، اقدام به وارد کردن تجهیزات تقلبی و بی‌کیفیت می‌کردند که بنا به این شرایط اقدام به راه‌اندازی آزمایشگاه‌هایی برای تایید اصالت این قطعات الکترونیکی وارداتی شد. معمولا احراز هویت و اصالت تجهیزات به صورت رسمی و از طریق ارجاع به شرکت سازنده کالا انجام می‌شود اما به دلیل شرایط خاصی که ذکر شد، این عمل در کشور ما ممکن نبود. بنابراین برای جلوگیری از ایجاد صدمات استفاده از کالاهای بی‌کیفیت و تقلبی و همچنین مبارزه با قاچاق کالا این آزمایشگاه‌ها برای تست کردن کالاهای وارداتی به وجود آمد. بسیار پیش آمده است که ما متوجه عدم کیفیت یک کالا و تجهیزات با مارک معتبر شده‌ایم که این را به شرکتهایی که کالا را برای انجام آزمایش نزد ما آورده‌ بودند، گزارش کردیم و آنها را متوجه تقلبی بودن کالای خریداری شده توسط آنها کردیم هرچند این روند نه توانسته ایجاد امنیت بر کیفیت کالاها را به وجود بیاورد و نه توانسته ورود کالاهای قاچاق را به کشور کم کند.