در سالهای پس از کودتا شاه برنامه ای چیده بود برای اینکه حکومتش یک مقدار چهره دیکتاتوری خود را کم رنگ تر کند و شاید به قسم معروف خودش یعنی حافظ سلطنت مشروطه رنگ و لعاب تازه ای بدهد . شاید آن سالها پس از اینکه جبهه ملی تار و مار شده بود و توده ای ها نیز به زیر زمین های خانه شان گریخته بودند، شاه چاره را در این دید که چاکران درگاهش را به دو قسمت تقسیم کند . عده ای حزبی تشکیل دادند به نام ملیون (که در حقیقت برندینگ مصدق را دزدیدند ) به رهبری دکتر منوچهر اقبال که این حزب به نوعی حزب پوزیسیون بود و حزبی بود که اکثر کرسی های مجلس را در اختیار داشت و این حزب از آنجا که حکومت مشروطه سلطنتی بود . نخست وزیر را نیز مشخص می کرد نخست وزیری که در آن سال ها کسی جز منوچهر اقبال نبود . این کشمکش سیاسی با تشکیل حزب دومی معنی پیدا کرد . یعنی حزب مردم ( که باز هم با حزب ملت ایران و مردم ایران اشتباه نشود) حزب مردم هم رهبری آن بر عهده دوست قدیمی پادشاه یعنی اسد الله علم بود . اسد الله علم که در کودکی به نوعی به عنوان گروگان به تهران آمده بود . حالا دوست صمیمی شاه و محرم بسیاری از اسرار او شده بود . اسد الله علم و حزبش اما در آن دوران نقش اپوزیسیون دولت و اقلیت مجلس را داشتند . اقلیتی که هیچ گاه اکثریت نیافت .
حتی در دوره 19 ام مجلس بسیار به این مهم نزدیک شدند . اما دکتر محمد باهری (وزیر دادگستری دولت علم و دولت دوم شریف امامی) در خاطراتش می گوید که به علم اطلاع دادند که قرار نیست اجازه بدهند که دولت حزب مردم را تشکیل دهد … و این اتفاق سر خوردگی علم از کار حزبی را به همراه داشت .
اما سوالی که برای من پیش آمد و من را در تاریخ فرو برد این بود که آیا مردم بعد از کودتا این حزب بازی ها را باور کرده بودند ؟ این حزب بازی ای که با ملیون در مقابل مردم شروع شد و با استعفای دولت اقبال و سر کار آمدن شریف امامی و پس از آن دکتر علی امینی به حاشیه رفت و بعد دوباره با نخست وزیری علم و تشکیل حزب ایران نوین توسط هویدا دوباره رخ داد ؟
چرا شاه دستور انحلال تمام احزاب در رستاخیز را صادر کرد ؟ از نظر من (نگارنده) دلیل این دستور فهم شاه از مسائل مملکت بود . شاید برای یکی از تنها بار ها در تاریخ فهمید که مردم به این حزب بازی هایش اهمیت نمی دهند … شاید برای اولین بار بود که شاه فهمید مردم به یکی از احزاب می گویند بله قربان و به دیگر می گویند چشم قربان .
- نویسنده : معین وکیلی
Friday, 2 June , 2023